Tsunamiler, genellikle deniz tabanında meydana gelen depremler, volkanik patlamalar veya denizaltı kaymaları sonucu oluşan dev dalgalardır. Tarihte yaşanmış en büyük beş tsunami olayı şunlardır:
- 2004 Hint Okyanusu Tsunamisi:
- Tarihi: 26 Aralık 2004
- Nedeni: Sumatra Adası açıklarında meydana gelen 9.1 büyüklüğündeki deprem.
- Etkileri: Hindistan, Endonezya, Sri Lanka, Tayland, Maldivler ve diğer birçok kıyı ülkesinde büyük can ve mal kayıplarına yol açtı. Toplamda 230.000’den fazla kişi hayatını kaybetti.
- 2011 Japonya Tsunamisi:
- Tarihi: 11 Mart 2011
- Nedeni: Büyük Tohoku depremi ve ardından Pasifik Okyanusu’nda oluşan tsunami dalgaları.
- Etkileri: Japonya’nın kuzeydoğu sahil şeridinde büyük hasara neden oldu. Fukushima nükleer santralindeki sızıntılar nedeniyle çevresel sorunlara yol açtı. 15.000’den fazla kişi hayatını kaybetti.
- 1883 Krakatoa Tsunamisi:
- Tarihi: 27 Ağustos 1883
- Nedeni: Krakatoa volkanının büyük bir patlaması.
- Etkileri: Volkanik patlama ve ardından oluşan tsunami dalgaları Endonezya, Sumatra ve Cava adalarındaki kıyı bölgelerini vurdu. Tsunami, çevre kıyılarda yıkıma neden oldu ve yaklaşık 36.000 kişi yaşamını yitirdi.
- 1755 Lizbon Tsunamisi:
- Tarihi: 1 Kasım 1755
- Nedeni: Büyük Lizbon depremi ve ardından oluşan tsunami.
- Etkileri: Lizbon’u vuran deprem ve ardından gelen tsunami, Portekiz, İspanya, Fas ve diğer Atlantik kıyılarındaki kentleri etkiledi. Toplamda 60.000’den fazla kişi hayatını kaybetti.
- 1707 Nankaido Tsunamisi:
- Tarihi: 28 Ekim 1707
- Nedeni: Japonya’nın Nankaido kıyılarında meydana gelen büyük bir deprem.
- Etkileri: Büyük tsunami dalgaları Japonya’nın Shikoku ve Kyushu adalarını vurdu. Toplamda 30.000’den fazla kişi öldü.
Bu tarihi tsunami olayları, doğal afetlerin insanlık üzerindeki etkilerini ve önemli kıyı bölgelerindeki hazırlıkların önemini vurgulamaktadır.
