Popülasyon hangi evrede taşıma kapasitesine ulaşmıştır?

Popülasyon, durağan evre ya da denge evresi olarak adlandırılan evrede taşıma kapasitesine ulaşır. Bu evrede, popülasyon büyüklüğü çevrenin destekleyebileceği maksimum birey sayısına (taşıma kapasitesine) ulaşmış durumdadır ve büyüme hızı sıfıra yaklaşır.

Taşıma Kapasitesine Ulaşma Evresi (Durağan/Denge Evresi)

Özellikleri:

1. Büyüme Hızının Yavaşlaması:
   • Popülasyon büyüme hızı yavaşlar ve sonunda sıfıra yakın hale gelir. Bu, bireylerin doğum ve ölüm oranlarının birbirine eşit olduğu anlamına gelir.
2. Kaynak Sınırlamaları:
   • Çevresel kaynaklar (gıda, su, barınma) maksimum seviyede kullanıldığından dolayı, daha fazla büyüme mümkün değildir.
3. Çevresel Direnç Faktörleri:
   • Hastalıklar, yırtıcılar, parazitler gibi çevresel direnç faktörleri, popülasyon büyüklüğünü kontrol altında tutar.
4. Yoğunluk Bağımlı Faktörler:
   • Artan yoğunluk, bireyler arasındaki rekabeti artırır ve bu da büyüme oranını sınırlar. Rekabet, bireylerin hayatta kalma ve üreme şansını azaltır.
5. Dengeye Ulaşma:
   • Popülasyon, taşıma kapasitesi olan $K$ değerine ulaşır ve burada dengeye gelir. Bu noktada, popülasyon büyüklüğü sabit kalır veya küçük dalgalanmalar gösterir.

Taşıma Kapasitesine Ulaşma Süreci:

• Logistik Büyüme Eğrisi:
  • Popülasyon büyümesi genellikle logistik büyüme eğrisi (S-eğrisi) ile tanımlanır. Başlangıçta eksponansiyel bir büyüme gösteren popülasyon, kaynak sınırlamaları ve çevresel direnç faktörleri devreye girdikçe büyüme hızında yavaşlama yaşar ve sonunda taşıma kapasitesine ulaşır.
• Matematiksel Model:
  • Logistik büyüme modeli, N(t)=K1+(K−N0N0)e−rtN(t) = \frac{K}{1 + \left(\frac{K-N_0}{N_0}\right) e^{-rt}}N(t)=1+(N0​K−N0​​)e−rtK​ formülüyle ifade edilir. Burada $N(t)$ popülasyon büyüklüğünü, N0N_0N0​ başlangıçtaki birey sayısını, $r$ büyüme hızını ve $t$ zamanı, $K$ ise taşıma kapasitesini temsil eder.

Özet:

Popülasyon, durağan veya denge evresi olarak adlandırılan evrede taşıma kapasitesine ulaşmıştır. Bu evrede, büyüme hızı sıfıra yaklaşır ve popülasyon büyüklüğü çevrenin destekleyebileceği maksimum birey sayısına (taşıma kapasitesi) ulaşır. Bu, doğum ve ölüm oranlarının dengelendiği ve kaynakların tamamen kullanıldığı bir evredir.